Evrópska vinnumálastofnunin - 32019R1149

Samþykkt hefur verið ný reglugerð um að setja á fót sérstaka evrópska vinnumarkaðsstofnun (European Labour Authority – ELA) sem ætlað er að tryggja á sanngjarnan, einfaldan og skilvirkan hátt að þær Evrópureglur sem gilda um frjálsa för launafólks og þjónustuveitendur séu virtar. Stofnunin hefur verið sett á fót og starfar í Bratislava. Stefnt er að því að stofnunin muni hafa 140 starfsmenn fyrir árið 2024.

Stofnunin hefur því hlutverki að gegna að auðvelda aðgengi einstaklinga og atvinnurekenda að upplýsingum um rétt þeirra og skyldur ásamt því að stuðla að aukinni samvinnu milli aðildarríkjanna þegar launafólk og þjónustuveitendur fara yfir landamæri til að sinna störfum sínum. Auk þess mun stofnunin styðja við samstarf ESB ríkjanna þegar kemur að framkvæmd þeirra laga sem falla undir ELA, þar á meðal að auðvelda framkvæmd sameiginlegra skoðana (joint inspections). Þá gegnir stofnunin því hlutverki að vera milliliður í lausn deilumála milli ríkja í málefnum sem varða vinnumarkaðinn.

Fulltrúar aðildarríkjanna og framkvæmdastjórnarinnar skipa sérstaka stjórn ELA og er aðilum vinnumarkaðarins einnig ætluð aðkoma að henni. Þá er skipaður framkvæmdastjóri stofnunarinnar sem fer með yfirumsjón hennar dags daglega. Auk þess er komið á fót hagsmunaráði (stakeholder group). ‚I reglugerðinni er einnig gert ráð fyrir að aðildarríkin tilnefni landsfulltrúa (national liason officers) sem muni starfa hjá stofnuninni í Bratislava fyrir þeirra hönd og hefur það hlutverk að vera upplýsingagjafi um viðkomandi land og milliliður í málum sem varða landið.

Enn fremur er gert ráð fyrir að einstök ráð og nefndir sem þegar eru starfandi og íslensk stjórnvöld hafa átt virka aðild að verði felld inn í hina nýju vinnumarkaðsstofnun, svo sem EURES – vinnumiðlun innan Evrópska efnahagssvæðisins og nefndar sem lýtur að samhæfingu almannatrygginga, þar á meðal greiðslu sjúkrakostnaðar milli landa (sjúkratryggingar).
Stofnuninni er einnig ætlað að aðstoða ríkin við að berjast við svarta vinnu (undeclared work).

Reglugerðin kallar mögulega á lagabreytingar eða verður innleidd í formi reglugerðar. Sú greiningarvinna fer fram í Félags og vinnumarkaðsráðuneytinu.