32019R0631

Markmið sem að er stefnt: Stuðla að samdrætti í gróðurhúsaloftegunda frá bílaflota EES í skrefum til 2030.
Aðdragandi: Með Parísarsáttmálanum var sett það markmið að loftsslag á jörðinni hlýnaði minna en 2°C af manna völdum. Var miðað við hitastig á jörðinni eins og það var við fyrir iðnbyltingu. Í kjölfar þess er talið að umbylta þurfi samgöngukerfi allra aðildarlanda sáttmálans þannig að kolefnisfótspor verði minna en nú er og hugsanlega ekkert. Var í þeim tilgangi talið nauðsynlegt að herða þau markmið og aðgerðir sem mælt hafði verið um í reglugerðum EB 443/2009 og ESB 510/2011. Hin nýja reglugerð nær yfir gildissvið beggja reglugerðanna, þ.e. til bæði einkabifreiða og léttra atvinnuökutækja. Í ferlinu var haft samráð við efnahags- og félagsmálanefnd Evrópusambandsins sem og svæðanefnd Evrópusambandsins.
Efnisútdráttur: Hér er um að ræða reglur um losun koltvísýrings frá nýjum ökutækjum sem og um skyldur framleiðenda ökutækja í þeim efnum. Þá eru settar fram reglur um ýmsar heimildir framleiðenda til að ná þessum markmiðum. Meðal annars í þeim tilvikum þar sem fleiri en einn framleiðandi gerir samkomulag um að skrá ökutækin sín í sama mengi til að ná fram markmiðum um losun sambærilegum við heimildir stærri bílaframleiðenda.
Umsögn, helstu breytingar, mati á umfangi, og áhrif hér á landi: Ný viðmið um kolefnislosun nýrra ökutækja taki gildi frá 2021, 2025 og 2030. Innleiðing nýrra mælingaraðferðar sem betur samræmast aðstæðum í akstri (WLPT)
Lagastoð fyrir innleiðingu gerðar:
Samkvæmt 8. gr. reglugerðarinnar geta framleiðendur þurft að greiða svokallað umframlosunargjald þegar þeir ná ekki markmiðum um meðaltalslosun koltvísýrings nýrra framleiddra ökutækja skv. reglugerðinni. Ekki er að finna lagaheimild í umferðarlögum fyrir ESA til að leggja umrætt umframlosunargjald á framleiðendur ökutækja. Því er þörf á lagabreytingu til að innleiða megi gerðina. Því þarf að breyta umferðarlögum, nr. 77/2019.
Mat á kostnaði hins opinbera, sveitarfélaga og atvinnulífs og almennings: Að meginstefnu til enginn kostnaður fyrir hið opinbera. Þó kostnaður vegna innleiðingar. Hugsanlegur kostnaðarauki vegna breytinga á samningum við þá sem sjá um skoðun ökutækja. Sá kostnaður mun verða vegna eftirlits með raungögnum um losun koltvísýrings frá ökutækjunum sjálfum. Gefið er til kynna í aðfararorðum og 17. gr. að þetta verði gert með sérstakri afleiddri gerð en ekkert liggur fyrir um með hvaða hætti það verður gert.
Reglugerðin gildir eingöngu um ný ökutæki. Hún gengur að ákveðnu leyti skemur en loftslagsáætlun ríkisstjórnarinnar um bann við bílum sem ganga fyrir bensín og dísel 2030.
Skörun við starfssvið annarra ráðuneyta: Umhverfisráðuneytið (loftslagsmarkmið). Atvinnuvega- og nýsköpunarráðuneytið (hluti eftirlits á vegum neytandastofu). Fjármálaráðuneytið að því leyti sem kann að lúta að tollum eða öðrum gjöldum af ökutækjum í hvataskyni, incentives.
Tilgreining á hagsmunaaðilum: FÍB, íslenskir bílaframleiðendur
Horizontal issues: Sektir, aðrar refsingar, sofnanir, lönd utan EES: Framleiðendur geta þurft að greiða álag, e. excess premium, fyrir losun koltvísýrings frá ökutæki umfram sett mörk. Samkvæmt reglugerðinni á að greiða álagið til Framkvæmdastjórnarinnar. Tekjur vegna gjaldsins ganga til að fjármagna kostnað við fjárlög ESB. Sé miðað við tveggja stoða kerfið, sem EES-samningurinn byggir á, yrði slíkt gjald greitt til ESA. Ákvæði eru í reglugerðinni um hvernig ráðstafa skuli slíkum fjármunum ESB megin. Þetta atriði hefur óverulega þýðingu í ljósi takmarkaðrar framleiðslu ökutækja hér á landi. Jafnframt er vafi á hvort eina ökutækið sem er verið að undirbúa að verði framleitt hér á landi falli undir gildissvið reglugerðarinnar, þ.e.a.s. létt atvinnuökutæki (N1) og einkabifreiðar (M1) ökutækja skv. skilgreiningum ESB. Umfjöllun hefur verið um að framleitt verði ökutæki hér á landi en enn sem komið er hefur Samgöngustofa ekki haft nein formleg afskipti af því máli.
Þörf fyrir EFTA-komment – aðlaganir sem þegar eru í gildi: Sjá horizontal issues.