32020R0698

Markmið sem að er stefnt: Markmiðið er að grípa til tímabundinna ráðstafana vegna COVID-19 vegna endurnýjana og framlenginga ákveðinna vottorða, skírteina og heimilda auk þess að veita fresti vegna skoðana og þjálfunar á ákveðnum sviðum löggjafar í samgöngum.
Aðdragandi: COVID-19 heimsfaraldurinn og sú ógn við öryggi og heilsu almennings sem fylgja honum skapa fordæmalausar aðstæður og áskoranir fyrir aðildarríkin. Þungar byrðar leggjast á stjórnvöld, borgara og þá sem stunda rekstur, sérstaklega þá sem reka fyrirtæki í flutningum. Þetta hefur haft áhrif á getu fyrirtækja til að uppfylla ýmis stjórnsýsluleg skilyrði sem krafist er af yfirvöldum auk þess sem þetta hefur haft áhrif á venjulega starfsemi lögbærra yfirvalda.
Líklegt má telja að fyrirtæki geti hvorki uppfyllt formskilyrði sem eru sett til að standast ákvæði laga sambandsins til að viðhalda gildi vottorða, skírteina og heimilda né framlengja þau eða endurnýja. Af sömu ástæðu getur lögbært yfirvald aðildarríkis hugsanlega ekki uppfyllt þær kröfur sem gerðar eru til þess.
Þær ráðstafanir sem kynntar eru með reglugerð 2020/698 eru til að tryggja að til séu úrræði til bregðast við þessum aðstæðum áður en frestir renna út. Nauðsynlegt er að tryggja lagalega vissu og virkni þeirra laga og reglugerða sem við eiga. Aðlaganir skulu verða í boði með hliðsjón af þeim tímamörkum sem virða þarf. Framkvæmdastjórnin þarf því að hafa heimild til að framlengja fresti á grundvelli umsóknar aðildarríkis.
Efnisútdráttur:
Tilskipun 2003/59/EB.
Tilskipun 2003/59/EB fjallar um grunnkröfur til atvinnubílstjóra og endurmenntunar þeirra. Þessir bílstjórar þurfa að hafa CPC-skírteini, e. Certificate of professional competence, starfshæfnisvottorð eða aukin ökuréttindi. Þeir verða jafnframt að sýna fram á að þeir hafi lokið endurmenntun með gildu ökuskírteini.
COVID-19 faraldurinn veldur atvinnubílstjórum með CPC-skírteini erfiðleikum á að fullnægja kröfum um endurmenntun til að endurnýja réttindi sín. Því er nauðsynlegt að heimila framlengingu á gildistíma CPC-skírteinis í 7 mánuði frá þeim degi sem þau renna út. Með því á að tryggja að flutningar á vegum raskist ekki. Þær ráðstafanir sem aðildarríkin hafa nú þegar gripið til á grundvelli ákvæðis 8(2) og (3) tilskipunar 2003/59/EC, viðauka I við tilskipun 2006/126/EB og viðauka II við tilskipun 2003/59/EB, áður en þessi reglugerð tekur gildi, skulu áfram vera gildar.
Grein 2 fjallar um framlengingu á þeim tímamörkum sem fram koma í tilskipun 2003/59/EB. Þau CPC-skírteini sem hefðu runnið út á tímabilinu frá 1. febrúar 2020 til 31. ágúst 2020 skulu vera framlengd um sjö mánuði og CPC-skírteinið metið gilt á meðan. Tákntalan 95 skal einnig framlengd um sjö mánuði. Sú tákntala er samræmd tákntala í ökuskírteinum eða atvinnuskírteinum ökumanns gefnum út af aðildarríkjunum á grundvelli CPC-skírteinis. Gildistími atvinnuskírteinis ökumanns skv. viðauka II við tilskipun 2003/59/EB sem myndi annars renna út frá 1. febrúar 2020 til 31. ágúst 2020, skal vera framlengt um sjö mánuði frá þeirri lokadagsetningu sem fram kemur á kortinu. Þær ráðstafanir sem aðildarríkin hafa ráðist í frá 1. febrúar 2020 til 28. maí 2020, skulu áfram gilda (sem varða 1.-3. mgr. 2. gr.).
Ef aðildarríki telur ómögulegt að framfylgja kröfum um endurmenntun, útgáfu tákntölu 95 eða endurnýja atvinnuskírteini ökumanna eftir 31. ágúst 2020, vegna aðgerða sem farið var í vegna COVID-19 má leggja inn rökstudda umsókn og óska eftir lengri frestum en sem koma fram í 1.-3. mgr. 2. gr. Þessi beiðni má taka til tímabilsins frá 1. febrúar 2020 til 31. ágúst 2020 eða tímabils í sjö mánuði eins og tiltekið er í 1.-3. mgr. 2. gr. Það þarf að sækja um þetta til Framkvæmdastjórnarinnar fyrir 1. ágúst 2020.
Tilskipun 2006/126/EB.
Tilskipun 2006/126/EB er um reglur um ökuskírteini. Í henni er heimilað að viðurkenna gagnkvæmt skírteini sem gefin eru út af aðildarríkjum. Í tilskipuninni eru settar fram alls konar lágmarkskröfur sem uppfylla þarf til að hljóta þau skírteini. Þar má sérstaklega taka fram að ökumaður ökutækis skal hafa gilt ökuskírteini sem skal vera endurnýjað, eða í sumum tilvikum skipt út fyrir annað, þegar það rennur út. Vegna erfiðleika við að endurnýja ökuskírteini vegna COVID-19 er nauðsynlegt að framlengja gildi ákveðinna ökuskírteina í sjö mánuði frá þeim degi sem það rennur út til að tryggja áfram samgöngur á vegum.
3. gr. er um þau tilvik að ef ökuskírteini hefði runnið út á tímabilinu 1. febrúar 2020 til 31. ágúst 2020 skal það framlengt um sjö mánuði frá þeim degi sem það hefði runnið út á. Ef aðildarríki metur það sem svo að endurnýjun ökuskírteina verði enn ómöguleg eftir 31. ágúst 2020 vegna COVID-19 má leggja inn rökstudda umsókn fyrir heimild fyrir því að framlengja enn frestinn. Umsókn um þetta þarf að berast Framkvæmdastjórninni fyrir 1. ágúst 2020. Ef aðildarríki telur sig ekki þurfa að nota þessa fresti má sleppa því og láta framkvæmdastjórnina vita.
Reglugerð 165/2014/ESB.
Reglugerð (ESB) nr. 165/2014 er um reglur um ökurita í ökutækjum sem notuð eru til flutninga á vegum. Til að tryggja sanngjarna samkeppni og öryggi á vegum er nauðsynlegt að samræma þessar kröfur við reglur um aksturs- og hvíldartíma ökumanna sem eru settar fram í reglugerð (EB) nr. 561/2006 og í tilskipun 2002/15/EB. Nauðsynlegt er að tryggja að ákvæði um flutningaþjónustu á vegum séu áfram í gildi, þrátt fyrir að COVID-19 valdi erfiðleikum við að framkvæma reglulegar skoðanir á ökuritum. Þær skoðanir sem hefði átt að gera á tímabilinu frá 1. mars 2020 til 31. ágúst 2020 ættu ekki að fara fram seinna en sex mánuðum síðar en þær hefðu átt að vera gerðar. Af sömu ástæðu geta lögbær yfirvöld veitt viðbótar frest. Beita ætti öðrum aðferðum eftir því sem það er hægt til að tryggja að nauðsynlegar upplýsingar liggi fyrir um aksturs- og hvíldartíma áður en nýtt kort er gefið út.
Hægt er að óska viðbótarfrests ef aðildarríki telur ekki mögulegt að endurnýja kort eftir 31. ágúst 2020.
Ekki er skylda að nota þessa fresti ef aðildarríki telur sig ekki þurfa þess til að endurnýja ökumannskort, reglubundinnar skoðunar á ökuritum eða til að veita ný ökumannskort. Ákveði aðildarríki að nýta ekki frestina þarf að láta Framkvæmdastjórnina vita.
Tilskipun 2014/45/ESB.
Tilskipun 2014/45/ESB fjallar um reglubundnar skoðanir fyrir ökutæki og eftirvagna þeirra. Reglubundnar skoðanir er flókið verk, hannað til að tryggja að ökutæki séu örugg. Vegna erfiðleika við að framkvæma reglubundna skoðun vegna COVID-19 skulu þær skoðanir sem áttu að fara fram á tímabilinu 1. febrúar 2020 til 31. ágúst 2020, vera framkvæmdar seinna en þó ekki seinna en sjö mánuðum eftir að upprunalegi tímafresturinn segir til um. Skoðunarvottorð skulu vera gild fram að þeim tíma.
Ef aðildarríki telur sig ekki þurfa að nota þessa fresti hvað varðar reglubundna skoðun, getur aðildarríkið sleppt því en þarf að láta Framkvæmdastjórnina vita.
6. gr. Í greininni er kveðið á um fjárhagsstöðu fyrirtækja með rekstrarleyfi til farþega eða farmflutninga.
Veittur er að hámarki 12 mánaða frestur til að rétta fjárhagsstöðu félags með rekstrarleyfi farið það undir viðmið samkvæmt lögum að nánar tilteknum skilyrðum.
7. og 8. gr. Í greinunum er fjallað um viðbótarfresti og framlengingu réttinda rekstrarleyfishafa farþega- og farmflutninga á landi.
Bandalagsleyfi sem fallið hefðu úr gildi milli 1. mars 2020 og 31. ágúst 2020 framlengjast sjálfkrafa um 6 mánuði. Þá eru leyfi til að reka reglulega farþegaflutninga milli ríkja framlengd sem og gildistími ökumannsvottorða, hvorutveggja um sex mánuði. Verði ekki beitt frestunum skal tilkynna það.
9.-15. gr. fjalla um lestir og skipagengar ár sem eiga ekki við hér á landi.
16. gr. Í greininni er kveðið á um framlengingu fresta í tengslum við hafnaraðstöður hér á landi.
Veittir eru auknir frestir til að halda æfingar, þjálfa, gera úttektir eða endurskoða mat og áætlanir, þeim fækkað eða gert heimilt að gera slíkt síðar. Frestirnir eru misjafnir en ná lengst til 31. desember 2020. Tilteknar æfingar sem halda á árlega má frest til ársins 2021. Dugi frestir reglugerðarinnar ekki til má sækja um aukna fresti til Eftirlitsstofnunar EFTA.
17. gr. Í greininni er kveðið á um framlengingu fresta í tengslum við hafnir hér á landi.
Þar eru veittir auknir frestir til að halda æfingar, þjálfa, gera úttektir eða endurskoða mat og áætlanir, þeim fækkað eða gert heimilt að gera slíkt síðar. Frestirnir eru misjafnir en ná lengst til 30. nóvember 2020. Tilteknar æfingar sem halda á árlega má fresta til 2021. Dugi frestir reglugerðarinnar ekki til má sækja um aukna fresti til Eftirlitsstofnunar EFTA.
Umsögn: helstu breytingar, mati á umfangi, og áhrif hér á landi: Verið er að veita aukna fresti við að endurnýja ýmis réttindi og/eða framlengja gildandi skírteini og réttindi.
Lagastoð fyrir innl. gerðar:
Lagastoð fyrir 4. gr. er 2. mgr. 54. gr. umferðarlaga nr. 77/2019
Lagastoð fyrir 2. og 3. gr. er 11. mgr. 58. gr. umferðarlaga nr. 77/2019
Lagastoð fyrir 5. gr. er 3. mgr. 74. gr. umferðarlaga nr. 77/2019
Lagastoð 6.-8. gr. er 34. gr. laga um farþegaflutninga og farmflutninga á landi nr. 28/2017
Lagastoð 16. og 17. gr. er 1. mgr. 13. gr. laga um siglingavernd nr. 50/2004
Mat eða tilgreining á kostnaði hins opinbera, sveitar-félaga og atvinnulífs og almennings, ef einhver er: Enginn verulegur kostnaður hvað varðar siglingaverndina, farþega- og farmflutninga á landi hvað varðar Samgöngustofu.
Hér á landi er lagt á vanrækslugjald þegar ökutæki hafa ekki verið færð til skoðunar tveim mánuðum eftir að skoðun þeirra hefði átt að fara fram. Sem dæmi var lagt vanrækslugjald nú um mánaðamótin á þau ökutæki sem hefði átt að skoða í mars 2020. Mars fellur innan tímabilsins sem um ræðir í reglugerð 2020/698. Því mun innleiðing reglugerðarinnar hafa þau áhrif að ökutækin sem átti að skoða í mars hafi í reynd gilda skoðun í 6 mánuði frá og með mars að telja. Því er líklegt að endurgreiða þurfi vanrækslugjöldin sem um ræðir. Upphæðin sem um ræðir gæti verið um 50.000.000 kr.

Þá hefur þetta þau áhrif að álagningu vanrækslugjalds fyrir ökutæki sem ætti að öllu óbreyttu að skoða á tímabilinu verður að fresta í samræmi við framangreint. Þá gæti þetta haft áhrif á starfsemi skoðunarstöðva ef fólk ákveður að nýta frestina og mæta síðar með ökutæki í skoðun.
Skoða þarf kostnað sýslumanns vegna framlengingu á ökuskírteinum. Skoða þarf kostnað ökuskóla vegna endurmenntunar atvinnubílstjóra en Samgöngustofa telur þann kostnað óverulegan.
Kostnaður vegna fresta á reglubundinni skoðun er háður útfærslu. Ef fresta á álagningu vanrækslugjalds í heild sinni þá er kostnaður óverulegur hvað varðar Samgöngustofu en ef fresta á hverri skoðun þannig það komi fram í ökutækjaskrá getur því fylgt verulegur kostnaður í forritunarvinnu. Sama gildir ef vanrækslugjaldið á að leggjast á með mismunandi hætti, þ.e. ekki frestun á öllu vanrækslugjaldi, það kallar á verulega forritunarvinnu með tilheyrandi kostnaði. Gæti tekið 6 mánuði að forrita nýtt vanrækslugjaldskerfi.
Samgöngustofa gefur út ökumannskort sem kostar 3.500 kr. í pöntun og rukkað er 17.000 kr. fyrir það (með vinnu). Það myndi frestast en þá þarf ekki að leggja í kostnað vegna vinnunnar. Ökuritaverkstæðin heyra undir Faggildingarsvið Hugverkastofunnar sem skoðar ökurita.
Skörun við starfssvið annarra ráðuneyta: Dómsmálaráðuneytið vegna aðkomu vegaeftirlits Lögreglunnar að eftirliti með ökuritum, gildi ökuskírteina og skoðun ökutækja.
Tilgreining á hagsmunaaðilum: Sýslumenn, Lögreglan, skoðunarstofur, hafnir, ökuritaverkstæði, ökuskólar og ökukennarar.
Horizontal issues: sektir, aðrar refsingar, stofnanir; lönd utan EES: Nei
Þörf fyrir EFTA-komment – aðlaganir sem þegar eru í gildi vegna undanfarandi gerða: Talað um að aðildarríki eigi að senda umsóknir eða tilkynningar til Framkvæmdastjórnarinnar, það þyrfti að vera til Eftirlitsstofnunar EFTA.