Samstarfsáætlanir ESB 2021-2027 - 32021R0690

Ísland hefur, ásamt EES EFTA ríkjunum, tekið þátt í samstarfsáætlunum ESB á grundvelli EES-samningsins allt frá allt frá því að Ísland gerðist aðili að samningnum um Evrópska efnahagssvæðið. Fjöldi Íslendinga hefur notið styrkja úr þessum áætlunum á umliðnum árum en áætlununum er ætlað að stuðla að víðtækara samstarfi á sviðum sem falla utan fjórfrelsisins. Þær áætlanir sem Ísland hefur tekið þátt í styðja við það markmið að efla innri markaðinn og auka vægi menntunar, rannsókna og nýsköpunar.

Hagur Íslands af þátttöku er í stuttu máli tvíþættur; annars vegar snúa einstaka hluta áætlunarinnar að því að fjármagna evrópskt samstarf stjórnvalda um eftirlit með reglum innri markaðarins, þróun tækja sem framkvæmdastjórnin hefur þróað til að efla virkni hans, og um þátttöku í stefnumótun um framtíð innri markaðarins. Haghafar þessa hluta eru fyrst og fremst stjórnvöld. Hins vegar er hluti áætlunarinnar sem snýr að samkeppnishæfni lítilla og meðalstórra fyrirtækja sem var áður COSME. Reglugerðin felur nú í sér að hluta COSME í tvennt þar sem styrkir og ábyrgðir verða á vegum InvestEU, sem UTN, MMR og ANR hafa metið í sameiningu, og aðstoð við fyrirtæki og frumkvöðla á vegum Enterprise Europe Network, sem er stærsta ráðgjafanet í heimi fyrir lítil og meðalstór fyrirtæki.

Samkvæmt drögum að ákvörðun sameiginlegu EES-nefndarinnar mun Ísland taka þátt í eftirfarandi hlutum áætlunarinnar:
1. Efling innri markaðarins (Internal market for goods and services).
2. Samkeppnishæfni lítilla og meðalstórra fyrirtækja (Competitiveness of businesses, in particular SMEs - framhald Cosme).
3. Neytendavernd og valdefling neytenda (Consumer protection and Empowerment).
4. Hagtölugerð (European Statistics)

Ísland tekur ekki þátt í tveimur hlutum áætlunarinnar:
1. Staðlamál (Effective Standardisation). EFTA ríkin (þ.á.m. Sviss) taka þátt í evrópsku staðlastarfi í gegnum sérstakan samstarfssamning og mun verða svo áfram.
2. Fæðuöryggi (Food Chain). EES-EFTA ríkin hafa ekki tekið þátt í fyrri áætlunum á þessu sviði og ekki ástæða til þátttöku nú.